NỘI CHIẾN TÂY BAN NHA

Hôm nay, ngoài tin chiến sự Lebanon, các báo châu Âu còn nhắc đến lễ kỷ niệm 70 năm cuộc Nội chiến Tây Ban Nha.

Tờ El Pais có bài lớn nhắc đến cuộc đảo chính của phe tướng lĩnh cánh hữu nhằm lật đổ chính phủ cánh tả tối 17 lịch sự ngày 18.07.1936 đã mở màn cho cuộc nội chiến.

El Pais nói về tướng Franco và “những sĩ quan liêu phản động” đã làm cuộc binh biến giết hại nền Cộng hòa và “tung ra cuộc tàn sát khủng khiếp”, làm khoảng từ 300 nghìn đến một triệu người Tây Ban Nha thiệt mạng.

Nay, quốc gia này với một nền dân chủ trưởng thành đã có thể nhìn lại những trang sử black tối đó để thực sự hòa hợp hòa giải dân tộc.

Báo này mang đến biết theo điều tra dư luận của họ, rộng 64% người Tây Ban Nha muốn tìm ra các mộ tập thể, và trả lại danh dự cho những nạn nhân của cả nhị bên.

Bạn đang xem: Nội chiến tây ban nha

Bởi trong cuộc nội chiến đó, cả phe hữu và phe tả đều gây nên những vụ chém giết đẫm máu.


*
Cần phải đóng lại một trang sử với sự tôn trọng
*

Báo Catalonia Avui

Ngoài mến vong chỗ chiến trường đã có nhiều vụ giết người tập thể.

Quân đội phe hữu từng dùng xe cộ tăng và súng đạn tàn sát cả thường dân bị tình nghi theo phe tả.

Các dân binh phe tả, gồm các nhóm cộng sản, xã hội và vô chính phủ cũng giết ko ít những người bị coi là ủng hộ phe hữu hoặc theo Giáo hội.

Có chừng trên 4000 linh mục và tu sĩ, kể cả nữ tu, đã bị phe tả hành quyết, hàng nghìn nhà thờ, tu viện bị đốt phá.

Một thời ko thể quên

Dưới thời Franco, người Tây Ban Nha ko được nhắc đến các tội ác của phe hữu.

Cuộc chuyển đổi quý phái dân chủ vào thập niên 70 sau khi tướng Franco qua đời cũng chỉ thành công với một sự trả giá là tất cả cùng lặng lặng

Khi nền dân chủ chưa trưởng thành, bất cứ sự tiết lộ nào về các cuộc chém giết thời đó cũng dễ bị biến thành vũ khí chính trị, phá hoại bầu không khí đồng thuận.


*

Tây Ban Nha chỉ có dân chủ sau khi tướng Franco qua đời năm 1975
Chỉ đến nay người ta mới tin rằng nói ra những điều nhức buồn khó một cách công bằng sẽ giúp mang đến hòa giải vì tương lai.

Báo Avui của vùng Catalonia thì nói rằng để có một lịch sử công bằng, “cần phải đóng lại một trang sử với sự tôn trọng”.

Năm nay cũng là lần đầu tiên chính phủ thiên tả của Thủ tướng Zapatero chính thức tổ chức trọng lễ các lễ kỷ niệm Cuộc Nội chiến.

Với thế giới mặt ngoài, Cuộc Nội chiến Tây Ban Nha năm 1936 còn được coi là cuộc chiến mở đầu mang đến Thế Chiến Hai.

Đối với rất nhiều bạn trẻ Âu Mỹ với tinh thần quốc tế thì Nội chiến Tây Ban Nhà là dịp để họ bày tỏ lý tưởng của mình.

Xem thêm: Giới Thiệu Đại Lý Honda Phát Tiến Quận 2 : Trang Chủ, Honda Ôtô Sài Gòn Quận 2

Hàng nghìn người đã gia nhập các binh đoàn Tình Nguyện chiến đấu ở Tây Ban Nha.

Các nhà văn lớn Mỹ như Ernest Hemingway và Anh như George Orwell đều đến Tây Ban Nha thời đó để chiến đấu hoặc làm báo và để lại các tác phẩm lớn, ca ngợi tinh thần quốc tế vì nền cộng hòa.

Thế giới còn biết đến Nội chiến Tây Ban Nha qua bức tranh của Pablo Picasso về thảm sát ở Guernica, địa điểm quân cánh hữu dùng máy bay bắn giết thường dân.


*

Bộ trưởng xứ Wales Rhodri Morgan cùng cựu binh tình nguyện Alun Menai William, 90 tuổi, vào một buổi lễ ở Cardiff
Đối với phe tả châu Âu từ đó đến nay, ai từng thâm nhập Nội chiến Tây Ban Nha đều là những người có uy tín cao.

Năm nay, tại Luân Đôn lần đầu tiên các cựu tình nguyện viên người Anh đã làm lễ mặt bờ sông Thames để kỷ niệm Nội chiến Tây Ban Nha với sự có mặt của đại diện Sứ quán nước này. Lễ cũng được tổ chức ở một số khu vực khác tại Anh.

Cuộc chiến ý thức hệ

Nhưng bi kịch của Nội chiến Tây Ban Nha còn là ở chỗ nhị thế lực phát-xít và cộng sản châu Âu đều dùng nó như một xuất phát điểm mang lại sự bành trướng của họ vào những năm sau này.

Phát-xít Đức và Ý đã ủng hộ chế độ Franco để “bảo vệ châu Âu khỏi họa cộng sản”. Vũ khí hiện đại và chiến thuật quân sự của Đức đã giúp phe hữu đè bẹp dễ dàng các nhóm dân quân Cộng hòa.

Liên Xô dưới thời Stalin thì coi đây là một thị trường lý tưởng để xuất khẩu vũ khí và ý thức hệ Stalinism.

Vì bị cấm vận, chính phủ Mặt trận Bình dân-phe Cộng hòa-đã chỉ có thể tải vũ khí từ Liên Xô. Họ đã dùng lượng vàng trị giá 500 triệu đôla thời đó để trả đến Matxcơva, nhận về các loại máy bay chiến đấu, xe cộ tăng, xe pháo bọc thép và đạn dược.

Câu chuyện về số vàng này cũng trở thành một vấn đề trong quan tiền hệ với Liên Xô lúc Tây Ban Nha chuyển quý phái chế độ dân chủ.


*

Nhà văn Mỹ Ernest Hemingway từng viết về Nội chiến Tây Ban Nha
Nhưng quan lại trọng rộng cả, bên trên thực tế, KGB đã dùng Tây Ban Nha làm khu vực thực hiện các thủ đoạn tiêu diệt những nhà hoạt động cánh tả hoặc cộng sản ko chịu theo đường lối của Matxcơva.

Ngày ni nhìn lại, một số sử gia mang đến rằng sự chiến thắng của phe Franco vào Nội chiến có thể lại là yếu tố ngăn mang lại Tây Ban Nha không bị rơi vào Thế Chiến Hai.

Bởi nếu như phe Cộng hòa chiến thắng, rất có khả năng Hitler và Mussolini ko để lặng mà sẽ tiến quân vào Tây Ban Nha, và Thế Chiến nhì có thể đã bắt đầu ngay lập tức tại đó.

Bài học về sự yên lặng để tạo đồng thuận xây dựng dân chủ rồi bình tĩnh nhìn lại quá khứ của Tây Ban Nha quả là có giá trị mang lại các quốc gia gặp phải cảnh nội chiến có màu sắc ý thức hệ.